Để nâng cao tầm vóc, thể lực, đảm bảo sức khỏe của học sinh, sinh viên Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo kiến nghị Bộ Y tế cần xây dựng các tiêu chuẩn cụ thể về dinh dưỡng đối với bữa ăn học đường và các loại thực phẩm, đồ uống bày bán ở căng tin, trường học.

Chiều 6/3, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị sơ kết 1 năm thực hiện Quyết định số 41/QĐ-TTg ngày 8/1/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên để nâng cao sức khỏe, dự phòng bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản giai đoạn 2018 – 2025”. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chủ trì Hội nghị.
 

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chủ trì hội nghị

Gánh nặng dinh dưỡng kép

Tại Hội nghị, các chuyên gia dinh dưỡng nhận định, Việt Nam đang phải đương đầu với gánh nặng kép của tình trạng dinh dưỡng.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi còn ở mức cao trong khi tỷ lệ thừa cân – béo phì đang có xu hướng gia tăng nhanh, nhất là ở khu vực thành thị. Ở các vùng sâu, vùng xa, bữa ăn của trẻ em còn thiếu về số lượng, mất cân đối về chất lượng, trong khi tại các đô thị, bữa ăn của trẻ bất hợp lý khi đồ ăn có năng lượng cao nhưng không có dinh dưỡng. Tình trạng thừa cân – béo phì, rối loạn chuyển hóa và các yếu tố nguy cơ sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng đang gia tăng nhanh ở cả trẻ em và người trưởng thành, đặc biệt là ở các thành phố lớn.

Bên cạnh đó, còn rất nhiều vấn đề dinh dưỡng tồn tại như: tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng chưa được cải thiện đồng đều; chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý, ăn mặn, ăn ít rau và trái cây, thiếu vận động thể lực làm gia tăng nguy cơ bệnh tật. Tầm vóc của người Việt Nam chậm cải thiện và thấp hơn so với trung bình của nhiều nước trong khu vực. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ em, học sinh chưa được quan tâm đầy đủ.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến điều này, theo các chuyên gia dinh dưỡng là do khẩu phần ăn của trẻ em Việt chưa hợp lý. Đặc biệt, khi trẻ ở lứa tuổi học đường thì bữa ăn học đường rất quan trọng nhưng bữa ăn này chưa được sự quan tâm đúng mức để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ.

Từ những thực tế này, năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên (Quyết định số 41/QĐ-TTg).

Đề án nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao hiểu biết về dinh dưỡng hợp lý và hoạt động thể lực phù hợp đối với cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo, nhân viên, trẻ em, học sinh, sinh viên và cha mẹ học sinh nhằm dự phòng các bệnh không lây nhiễm. Thực hiện dinh dưỡng hợp lý, tăng cường hoạt động thể lực phù hợp đối với trẻ em, học sinh, sinh viên.

Cần xây dựng tiêu chuẩn dinh dưỡng với bữa ăn học đường

Trong buổi tổng kết, PGS.TS Nguyễn Thanh Đề, Vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất cho biết, ngay khi Thủ tướng phê duyệt đề án, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với các bộ ngành xây dựng những mô hình điểm về bữa ăn học đường tại một số vùng miền. Tuy nhiên, hiện nay còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất. Trang thiết bị phục vụ cho công tác tổ chức ăn bán trú trong trường học còn thiếu hoặc quá cũ, xuống cấp. Bên cạnh đó, quỹ đất dành cho giáo dục thể chất và hoạt động thể dục trong trường học còn thiếu nên chưa đảm bảo được công tác giáo dục thể chất góp phần vào việc phát triển thể lực cho trẻ bên cạnh việc quan tâm đến dinh dưỡng.
 

Ông Nguyễn Thanh Đề, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất báo cáo tại Hội nghị

Để nâng cao sức khỏe, tầm vóc học sinh, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương triển khai thực hiện đề án, quan tâm đầu tư xây dựng nâng cấp cơ sở vật chất, sân bãi, dụng cụ trong các nhà trường.

Đặc biệt, Bộ Y tế cần xây dựng các tiêu chuẩn về dinh dưỡng đối với bữa ăn học đường, tiêu chuẩn dinh dưỡng của các thực phẩm, đồ uống bán ở căng tin, trường học và quy định về thời gian hoạt động thể lực cho học sinh, sinh viên trong trường học phù hợp với lứa tuổi.

Đồng tình với đề xuất này, ông Nguyễn Đức Vinh – Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) cho rằng, Viện Dinh dưỡng quốc gia cần xây dựng thực đơn cho trẻ theo từng độ tuổi, để các trường học căn cứ vào đó triển khai trong bữa ăn bán trú của trẻ.

Đại diện của WHO tại Việt Nam cũng đồng tình với đề xuất này. Bởi hiện nay trường học nào cũng tổ chức bữa ăn bán trú, nhưng thực tế không biết ăn thế nào cho đúng, đảm bảo dinh dưỡng. Đặc biệt, các loại thức ăn bày bán ở gần trường học có rất nhiều dầu mỡ, nhiều khi không biết rõ nguồn gốc.

PGS.TS Bùi Thị Nhung, Trưởng khoa Dinh dưỡng trường học, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, thông tin trẻ đô thị thừa cân, béo phì do ăn đồ có nhiều năng lượng nhưng thiếu dinh dưỡng được bày bán khắp nơi. Trẻ miền núi chỉ có bữa ăn từ 10.000 đồng đến 15.000 đồng nên rất khó đảm bảo chất lượng. Một số cơ sở nhà bếp cơ sở vật chất sơ sài, nhân viên không được đào tạo, tập huấn bài bản. Đồng thời, giáo dục dinh dưỡng, tạo cho trẻ em lối sống lành mạnh và giáo dục thể chất là rất quan trọng. Việc này có thể thông qua các kênh, thậm chí có thể lồng ghép vào các môn học.

Tổng kết lại các ý kiến trong Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh 3 vấn đề trong việc phát triển tầm vóc của trẻ: Ngủ đủ, dinh dưỡng hợp lý, tăng cường hoạt động thể chất. Việc triển khai các vấn đề dinh dưỡng và hoạt động thể chất cần đồng bộ và có sự phối hợp của các bộ ngành như ngành giáo dục, y tế, ngành văn hoá thể thao du lịch. Mục tiêu tiếp theo của đề án là xây dựng được 10 địa phương trên các vùng miền để tổng kết thành mô hình điểm, sau đó mới nhân rộng.

Huy động nguồn kinh phí xã hội hóa

Một trong những giải pháp quan trọng để triển khai thành công Đề án 41 là phải huy động được nguồn kinh phí xã hội hóa với sự đồng hành của các doanh nghiệp, nhà đầu tư. Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã làm việc, kết nối hợp tác với một số doanh nghiệp nhà đầu tư có chiến lược và tiềm lực, trong đó có tập đoàn TH true Milk là đơn vị tiên phong.

Hiện nay, tập đoàn TH đang tập trung hỗ trợ dự án xây dựng mô hình điểm tại các vùng, miền về thực hiện chế độ bữa ăn học đường đảm bảo dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực nhằm triển khai xây dựng bữa ăn học đường, đồng thời giúp nâng cao kiến thức về dinh dưỡng cho mọi đối tượng từ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh và thay đổi thói quen thực hành ăn uống lành mạnh của trẻ.
 

Nhà sáng lập Tập đoàn TH Thái Hương đề cao sự đồng lòng và quyết tâm trong thực tế Đề án

Bà Thái Hương, nhà sáng lập Tập đoàn TH cho biết, Tập đoàn TH đã kí hợp đồng với những chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu Nhật Bản, kết hợp với những chuyên gia Việt Nam để thí điểm chế độ dinh dưỡng sao cho phù hợp với thể trạng của người Việt Nam. Sau thí điểm, bà mong có Hội đồng khoa học để đánh giá, rút kinh nghiêm và đề xuất với Chính phủ ban hành quyết sách mạnh mẽ.

Cảm ơn sự đồng hành của tập đoàn TH trong quá trình triển khai Đề án, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, cần có thêm nhiều hơn nữa các đơn vị khác cùng tham gia để thực hiện các mục tiêu của Đề án, vì thế hệ tương lai của Việt Nam.

Trích từ: Dinh dưỡng người việt